TABLE ALPHABÉTIQUE DU CARTULAIRE.
Observation. Il y a tant de noms et d'objets indiqués dans le Cartulaire, qu'on a dû se borner à mentionner les principaux. Quant aux chanoines, dont le nom revient à chaque instant, on s'est contenté d'indiquer l'année dès laquelle ils ont commencé à paraître. On remarquera que l'orthographe étant fort variable, il faut souvent, pour trouver un nom, parcourir tous ceux qui commencent par la même lettre.
Aller directement à :
A
B
C
D
E
F
G
H
I J
L
M
N
O
P
Q
R
S
T
U
V
W
Y-Z
A
Abbatia de Lacu, Abbaye du lac de Joux. 31, 26, 221, 403. — Vmbertus abbas de Lacu Juriensi. 282.
Acelinus, prior S. Marii, canonicus, anno 1203 et s.
Acellis (Domina de).75.
Achar (Petrus), miles.608.
Adalbertus, scolasticus. 378.
Adelaidis, imperatrix. 9.
Adelgaudus, episcopus. 56.
Adrianus, papa, 6.
Agaldrudis, regina. 237.
Agapitus, papa. 28.
Airfredus, diaconus. 97.
Alba aqua, Albaui, Albeuve. 23, 38, 172, 181, 205 à 208, 215, 396, 397.
Albigenses. 485.
Albona, Aubonne. 263. – Domini et milites de Albona. 44, 108, 192, 269, 291, 292, 451, 458, 524. – Jacobus de Albona, canonicus, anno 1221 et s. – Vmbertus de Albona, canonicus, anno 1227 et s.
Albus (petrus), canonicus, anno 1215.
Alcrest, Haut-crest, abbatia. 16, 26, 43, 221, 421. – Abbates de Alcrest. 46, 159, 381, 382, 424, 523.
Aldrigo, villare. 202.
Algoudus, canonicus. 322.
Alingio (giroldus decanus de). 422.
Alion (Ecclesia de). 221.
Alpibus (Ecclesia de). 221.
Alta Cumba. 42.
Alta Ripa, abbatia. 26, 221. – W. Abbas de Alta ripa. 206, 207.
Alta villa, Hauteville. 23. – Petrus de Alta villa, miles. 242, 556.
Amedeus, episcopus Lausannensis. 42, 43, 44, 235, 413, 434, 655.
Amedeus, canonicus, anno 1216 et s.
Anagnia, Anagni. 49.
Alterswyl, voyez Vilar Altri.
Arans. 118.
Arcuncie, Arconciel. 24.
Arducius, episcopus Gebennensis et prepositus Lausannæ. 364, 428, 552.
Arimbertus. 56.
Arins, St. Blaise. 15.
Arlinbach, Erlenbach. 25.
Armannus episcopus Lausannensis, voyez Hartmannus.
Arnei, Arnex. 19.
Asneres (W. d '), miles. 524.
Asshes, Aeschi. 25.
Attalens. 17.
Ausorensis (Vallis), id est Ogo. 5. (Voyez Ogo.)
Auspertus, presbiter. 278.
Autafonz. 242.
Autinie, Autigny. 23.
Auvernie, Avarnie, Avernie, Auvernier. 40, 245, 246, 401, 601.
Aventica, Adventica, Avenches. 32, 33, 40, 209, 426, 566. – Episcopi Aventicenses. 28, 29, 32, 33. Aventica, decanatus. 13. Cone maior de Atventica, miles. 335.
Avinio, Avignon. 530.
Aymo, prepositus. 307.
Aymo cantor, canonicus, anno 1210 et s.
B
Balariva, Bellerive. 14.
Balavarda, Bellegarde. 23.
Bales valz (Odo abbas de), Bellevaux. 145.
Ballevui, Ballaigues. 19.
Balmes, Baulmes. 18, 26, 402. — Locus Balmensis. 28. – Monasterium Balmense. 29.
Balmes, Ober-Balm. 25.
Balmettes, Ferenbalm. 14.
Bandinus (magister), canonicus, anno 1190 et s.
Barbereschi, Barberesche. 24.
Barges, Bargen. 14.
Barra, Bari (Italie). 51.
Basens, Boessingen. 24.
Basles (Guido de), miles. 80.
Basiliensis (Bocardus episcopus). 41.
Basuges, aujourd'hui St. Prex. 29.
Bauduinus (dominus), miles. 75.
Beena, Bienne. 15.
Belfo, Belfaux. 24.
Bellicensis (Elisagar episcopus). 57.
Belmont, Belmunt. 12, 104, 304 à 307, 473, 530, 584 à 586, 620. – Jordanus dominus de Belmont. 122, 172, 174, 179, 473, 513 à 516. – Domina de Belmont. 104.
Belmont près Nidau. 15.
Belp, voyez Perpa.
Berblens, Bremblens. 22.
Berchie, Berchier. 20, 104. – R. de Berchie, domicellus. 105.
Berlai. 13.
Bertoldus de Novo Castro, episcopus Lausannensis. 46, 47, 223, 259, 425, 428, 443, 470, 480, 582, 651.
Bertoldus dux. Voyez Zæringen.
Bertulfus comes. 237.
Bervile, Berschwyl. 25.
Bever (W.), miles. 58, 106, 126, 163, 164, 173, 178, 184, 448, 451, 454, 471, 509, 515, 524, 537, 538, 547, 552, 554, 560 à 563, 606.
Bevos (W. li), miles. 94.
Bieri, Bière. 21, 27, 28. – Milites de Bieri. 168, 451, 556. – Guido prior de Bieri. 259.
Biez, Beium. 87.
Biolai, Bioley-Magnou. 18. – Biolej. nemus. 142. – W. dominus de Bioley. 127.
Birula, Berolles. 28.
Bisi (P. li) de Bussi, domicellus. 129.
Bisuntium, Besançon. 60, 61, 67, 604. – Archiepiscopi Bisuntinenses. 50, 53, 57, 59 à 69, 526 à 528, 588, 627. – Stephanus archidiaconus. 528. – Camerarius. 65. — Decanus S. Stephani. 65. – Subcentor S. Stephani. 545. – Prior. 613.
Blonai. 16, 26. – Obsidio ejus. 459. – Domini de Blonay. 41, 48, 388, 422, 423, 501, 657. – Johannes de Blonay, canonicus, anno 1220 et s.
Blumenta, Flumenthal. 15.
Bochi (Amaldricus), miles. 335.
Bolonia, Bologne. 573.
Booltingen, Boltingen. 25.
Bonifacius, episcopus Lausannensis. 47, 49 à 53, 57, 58, 67, 428, 588, 589, 606, 607, 618, 663.
Bonus Mons, Bonmont, abbatia. 271, 391, 394, 396. – Valcherus villicus de Bono monte. 391.
Borgo Novo (Hospitale de). 27.
Bornello (Amedeus de), canonicus, anno 1239 et s.
Bornu (Hospitale de), près La Sarra. 19.
Borrai, Borex. 393.
Boso, episcopus Lausannensis. 8, 9, 35, 53, 55, 83, 88, 97, 169, 170, 203, 204, 286, 344, 623.
Botens, Bottens. 20, 196. – Renaldus dominus de Bottens. 144, 148, 149, 158, 162, 164, 166, 168, 172, 200, 302, 523, 524, 538, 543.
Bougie, Bougy. 393.
Bren (Milites de). 469.
Bretoneires, Bretonnières. 19.
Brisicol. 5.
Britinum. 196.
Broc, Broch, Prioratus. 22, 26. – Iocerandus de Broc, miles. 175.
Brusens (W. de), miles. 122.
Bullum, Bollum, Butulum, Bulle. 23, 46, 49, 201 à 203, 205, 211 à 213, 406, 426, 480. – Milites de Bullo. 206, 211, 214, 217, 224, 379, 482. – Petrus villicus de Bollo, miles. 211.
Bümplitz, voyez Pipinnant.
Burcardus, archiepiscopus, frater Rodulfi regis 237.
Burgo (Iacobus de), celerarius, canonicus, anno 1226 et s.
Burgo (Girardus de), canonicus, anno 1227 et s.
Burgo (A. de), canonicus, anno 1239 et s.
Burgondia. 604.
Bussens, Busens, Boussens. 20, 149. – Milites de Bussens. 151, 195, 200, 227, 562.
Buttemberg, voyez Montpottum. 15.
C
Cafres (Galterus de), miles. 80.
Camera (R. de), miles. 524.
Capella, Kappellen. 14.
Cappella, Frauen-Kappellen. 25.
Capella, Chapelle. 100.
Capella (Milites de). 110, 140, 144, 146, 151, 155 à 158, 163 à 165, 524.
Capitula canonicorum secularium. 26.
Carbarissa, voyez Chebres.
Carbo (G.), canonicus, anno 1212 et s.
Carnotensis (Iacobus de Albona archidiaconus). 64, 73, 478, 619.
Ceningen, Einigen. 25.
Cerlie, Cella, Cerlier, Herlach, abbatia. 15, 26, 41, 221, 579.
Chablie, L'Isle. 22. – Milites de Chablie. 103, 106 à 108, 112, 185, 260, 295, 563 à 565.
Chalun, Chalons. 30.
Chamblandes. 249.
Chandun, Chandon. 13.
Chanliva, Chanivaz. 21.
Chantuoro, Champtauroz. 18.
Chanvent, Champvent. 19. — H. dominus de Chanvenz. 609. – W. de Chanvent, canonicus, anno 1240.
Charles, Charlemagne, etc.. voyer Karolus.
Chartres, voyez Autri.
Chastagnie, Chastagnereta. 429.
Chasta, Chaste en Dauphiné. 42.
Chastillens, 17.
Château d'Oex, voyez Ooiz.
Chatillon (R. de), domicellus, 193.
Chavornai, Cavorniacum, Chavornay. 20, 57, 234, 235, 402, 404, 448, 585, 594, 595. – Milites de Chavornay, 65, 185, 224, 260, 396, 404, 479, 538. — Nicolaus de Chavornay, canonicus, anno 1214 et s.
Chebres, Carbarissa, Chexbres. 39, 43. – Vldricus de Chexbres, decanus de Viviaco. 52.
Chenons vel Chenuns (Petrus), canonicus, anno 1210 et s.
Chesaus, Cheseaux. 20. – Milites de Chesaus, 58 (?), 84, 148, 220, 308, 309, 454, 564, 565, 624, 664, 666.
Chiertri, Chiètres. 14.
Chilchorf, Kirchdorf. 25.
Childebertus. 30.
Chilmegesilus, episcopus Lausannensis. 29.
Chivlit, Chibit. 22.
Choufalli, Teuffelen. 15.
Choucroux, Chaucrau, rue de Lausanne. 516.
Chramnelène, voy. Felix Granvelensis.
Chunradus rex Burgundiæ. 3, 4, 5, 9, 10, 92, 96, 99, 131, 279, 280.
Cisterciensis ordinis Abbatiæ. 26.
Clendie, Clendy. 132.
Clodoveus rex. 28.
Clotarius rex. 29.
Cluses. 577.
Colonia, Cologne. 49.
Columbier (Neuchâtel). 18.
Columbier (sur Morges). 22.
Combremont, Combramo, Francomerium. 17, 342 à 346, 387. – Rodulfus de Combremont, miles. 164, 327, 330, 335.
Cono, episcopus Lausannensis. 41.
Corberes (Milites de). 143, 150, 175, 211, 224, 312 à 314, 340, 424, 436, 482, 502. – Jocelinus de Corberes, canonicus, anno 1210. – Henricus de Corberes, canonicus, anno 1210.
Corcales, Corcelles, Prioratus (Neuchâtel). 18, 26, 132, 133.
Corevont, Correvon. 17.
Corfrano, Coffrano. 18.
Corgivolt, 387.
Cormunet, Cormondes. 14.
Corophesium in Britannia. 7.
Cors, Cour près Lausanne. 249, 405, 452, 456, 457. – Jocellinus de Cor, miles. 326.
Corsie, Corciacum, Corsier. 17, 39, 41, 169, 170. – Giroldus de Corsie, miles, 386.
Corteimunt, Corgémont. 16.
Cortium, Courtion. 13.
Cossonai, Cosnai, Cossonay, prioratus. 21, 26, 104, 322, 406. – Domini et milites de Cossonay. 104 à 106, 109, 226, 322, 463, 524, 659. – Thomas de Cossonay, canonicus, anno 1216 et s. – Johannes de Cossonay, canonicus, anno 1218 et s.; cantor, anno 1230; episcopus electus, anno 1239.
Costantina, Constantine. 14.
Covalou, Couvaloup, quartier de Lausanne. 44.
Crans. 38, 208, 209, 272, 281, 288, 388 à 398, 492, 590, 591, 609, 610. – Vice dominatus. 460. – Vice dominus. 389. – Majoria. 390, 391. – Major. 389. – Villicus. 391 à 393. – Salteria. 391.
Crimieres. 388.
Crissie, Crissier près Lausanne. 12, 43, 101, 125, 196, 218 à 228, 402, 433, 468, 482, 595.
Crissie, Cressier. (Neuchâtel). 14.
Crissie, Cressier près Morat. 15.
Crissier (Milites de). 148, 149, 166, 168, 224, 302, 335, 337, 481, 524, 608.
Crissie (Villicus et Villicaria de). 220, 223, 224, 226, 228.
Curtilia, Curtilli, Courtilles. 17, 40, 44, 45, 49, 202, 203, 426, 462. 630. – Rodulfus de Curtilia, miles, 160, 164, 326.
Crousa. 27.
Cuarnens, Cornens, Quarnens. 22. – Ricardus, miles, de Cornens. 315.
Cubizasca. 39.
Cudrulfin, Cudrefin. 14.
Cufin (Anselmus de), miles, (Cufnium, Cussinum). 103, 184, 166.
Culliacum. 502.
Cumunje (W. de), domicellus, Commugny. 313.
Curnal, Cornaux. 15.
D
Daerstetten, voyez Tarenchat.
Dallens, Daillens. 20, 30, 281, 404, 490, 494, 597. – Milites de Dallens. 241, 457, 563 à 565.
Dallinges, Denges. 94.
Dalmacii, milites. 163, 173, 178, 450. 472, 509, 524, 538, 551, 552, 556.
Dapiferi, milites. 46, 57 à 59, 84, 85, 94, 102, 106, 107, 126, 138, 147, 152, 154, 156, 163, 164, 173, 178, 184, 189, 214, 217, 226, 254, 308, 334, 423, 425, 451, 464, 471, 472, 509, 511, 516, 524, 538, 542, 552, 554 à 556, 560, 561, 606. — Giroldus Dapifer, canonicus, anno 1210 et s. – Vldricus Dapifer, canonicus, anno 1218 et s.
Decania apud Essertines. 123.
Decanus Lausannensis (Petrus), canonicus, anno 1237.
Dedeiges (N.), miles, 524.
Degerfelden, voyez Tegerfeld.
Diensis (V. Espallart, canonicus) 587.
Diessi, Diesse. 16.
Docchi (Amaldricus), miles. 224.
Dolus, Dole. 60.
Dombrecon, S. Bricius, Dombresson. 8.
Domdidier, voyez S. Desiderius. 13.
Donperro en Willie, Dompierre-le-Grand. 14.
Donperro, Dompierre sur Lucens. 17.
Donperro (milites et domicelli de). 47, 113, 121, 138, 166, 178, 326, 327, 329, 330.
Donmartin, Dunmartin. 20, 123, 142, 143, 150 à 153, 156, 157, 159, 161 à 170, 185 à 190, 194 à 201, 271bis, 396, 397, 401, 496, 597, 602. – Petrus de Donmartin, canonicus. anno 1202 et s. – Villici de Donmartin. 138 à 140, 144, 146, 147 à 150, 156, 157, 159, 164, 165, 167, 168, 179, 193. – W. Castellanus de Donmartin, 128, 195. — Major, Majoria, Majorissa. 156 à 160. – P. de Donmartin, miles, 103. – J. Portarius de Donmartin, domicellus. 193. – Consuetudines. 186.
Donnatieri, Donnatire. 13.
Donnelue, Donneloye. 18. — Vmbertus de Donneloye, miles, 214, 217.
Draciacum, Drassie, villa spud S. Prothasium. 275, 277, 289.
Dreclaris, Dirlaret. 24.
Dteupoldus vicedonnus. 99.
Duana, Douane, Twann. 16.
Duessimmens, Zweisimmen. 25.
Dummoret, Demoret. 18.
Durnac, voyez Landricus de Durnac.
E
Echono, Montricher. 21.
Eginolfus, Eginulfus, Egilolfus, episcopus Lausannensis. 4, 5, 9, 35, 130, 131, 278, 279.
Einigen, voyez Ceningen.
Eis (P. de), miles. 538.
Ejuvian (Giroldus de), miles, 625.
Elduenus, advocatus S. Mariæ. 90.
Elingerium. 202.
Elusultes (W. de), miles. 58.
Emerradus (Donnus). 419.
Engolun, Engollon. 18.
Episcopi qui interfuerunt sepulturæ Philippi II regis Francorum. 484.
Eringus, episcopus. 55.
Erlach, voyez Cerlier.
Erlenbach, voyez Arlinbach.
Ermengart, regina. 8.
Escallens, Escarlingus, Echarlens. 24, 201, 202. – Bocardus de Escharlens, miles. 173, 175.
Eschallens. 21.
Eschanens, Eschandens. 22, 299, 322. – Milites de Eschanens. 299. – P. Major de Eschanens. 322. – P. de Escannens, canonicus, anno 1190 et s.
Esclepeins, Eclépends. 19, 238 à 240. – W. d'Esclepeins; miles. 85.
Escotaus, 457.
Escublens. 4, 12, 94, 95. – Milites de Escublens. 47, 200, 214, 217, 223, 228, 309, 326, 454, 464, 500, 524, 554, 556, 564 à 566, 624. – W. de Escublens, canonicus, anno 1199; thesaurarius, anno 1213; episcopus, anno 1221. – Nantelmus de Escublens, decanus, canonicus, anno 1180.
Ecuvillens. 24.
Espaningium, Espaunio, Epalinges. 196, 242 à 245, 272, 593 et s. – P. villicus de Espaninio. 244.
Espesses. 246.
Essers, Essert. 24.
Essertines. 20, 115 à 131, 134 à 139, 196, 396, 397, 402, 460, 596. – Milites de Essertines. 119, 122, 126 à 128. – Advocatus et Advocatia. 122, 136. – P. Villicus. 123, 129, 154, 293. – Major et Majoria. 117, 126.
Estanueres. 137.
Estavaier, Estavayer. 13, 566. – Domini et milites de Estavayer. 112, 121, 122, 127, 128, 158, 162 à 164, 193, 236, 327, 330, 332 à 335, 337, 340, 341, 358, 403, 436, 479, 509, 566. – A. minister de Estavayer. 330, 337. – Cono de Estavayer, canonicus, anno 1200; prepositus, anno 1202. – Lutetiam petit. 484, etc. etc. – P. de Estavaiel, canonicus, anno 1242.
Estavai li vita, Estavayer le Gibloux. 23.
Estue, Estui, Etoy, Prioratus 21, 27, 228, 265, 271, 289. – R. Prior de Estue. 259.
Evonant, Yvonand. 18, 43, 401, 402, 436, 496, 512, 599. – Petrus de Evonant, miles, 102, 127, 128, 147, 162, 236, 341, 342, 524.
F
Falco (W.), miles, 664.
Fei, Fey. 20.
Fenis, Vinelz. 15.
Fenis, Fenin (?) 18.
Fenis (Uldricus comes de). 41.
Fereez (W.), miles. 226.
Ferlens (G. de), miles. 538.
Ferrete (Ludovicus comes de). 561. – Willermus de Ferretes. 136.
Festerna (Milites de). 423.
Firmitas super Albam, Ferté sur Aube. 47.
Flumenthal, voyez Blummenta.
Fol, Faoug. 14.
Fossau, 414.
Fontanes, Fontaines. 18.
Fonz, Font. 13. – Domini et milites de Fonz. 2, 8, 107, 120, 122, 135, 147, 155, 193, 230, 236, 257, 326, 327, 330, 332, 335, 339, 340, 342. – Cono de fons, canonicus, anno 1213 at s. – Raymundus de Fons, canonicus. 102.
Francorum Reges. 486.
Francomerium, voyez Combremont.
Franiens, villa. 4.
Frasses, hospitale. 14, 27. — Vmbertus, domicellus et W. miles. 237, 336.
Frauen Kappellen, voyez Cappella.
Fredolo, presbiter 202.
Freluns (J.), miles. 120.
Fribor, Friburg, decanatus. 24, 27, 608. – Reimundus canonicus, decanus de Friborc. 412.
Fruenci, Fruencia, Fruence. 17. – Milites de Fruencia. 46, 173, 423. – Rodulfus de Fruencia, canonicus, anno 1210 et s. ; idem cancellarius episcopi. 487. – Petrus de Fruencia, canonicus, anno 1218 et s. – Domina Agnes de Fruencia. 423, 424.
Frutenges, Frutigen. 25.
Funcinie (Domini de), Faucigny. 41, 42, 48, 65, 66, 514, 523 à 525.
G
Galterus (Magister), canonicus, anno 1212 et s.
Gampelen, voyez Champlun.
Geresten (Domini de), vel Garestein. 47, 48, 333, 501. – Aymo de Gareste, canonicus, anno 1223.
Garlandeis, milites, de Lustriaco. 413.
Gaucie (W. de), miles. 68.
Gebenna, Genève. 72, 605. – Episcopi Gebennenses. 364, 396, 413, 423, 428, 524, 552, 619, 651. – Comites Gebennenses. 42, 163, 649. – P. Murer. canonicus. 365. – Amedeus de Gebennis, canonicus, anno 1234 et s.
Gercentse, Gerzensee. 25.
Germanie (Umbertus de), miles. 106.
Gies, Giez. 19.
Giroldus sacrista, canonicus, anno 1218 et s.
Gisoenus, levita. 8.
Gissinai, Gessenay. 23.
Givisiez, voyez Juvinsie.
Goeri (Henricus de), miles. 122.
Gollun, Gollion. 22.
Grallie (P. de), miles. 321. – Jacobus de Grallie, canonicus, anno 1216 et s.
Grand Cort. 436.
Grand villars, voyez Vilar.
Granges. 15, 17, 281, 328, 329 à 342, 401, 403, 405, 598 et s. – Finis Graniacensis. 4, 232, 343, 344. – Advocatia de Granges. 340, 441.
Grangetes (Nicolaus de), miles. 211.
Grancon, Granson, Prioratus. 18, 26. – Lambertus comes de Granzun. 40. – Domini et milites de Granson. 3, 65, 100, 101, 118, 136, 137, 178, 179, 222, 322, 323, 464, 502, 509, 524, 609, 636, 650. – Aymo de Granson, canonicus, anno 1210. – Jacobus de Granson, canonicus, anno 1214. – W. de Granson, canonicus, anno 1215 et s. – Otto de Granson, canonicus, anno 1223 et s. – Lambertus de Granson, episcopus, voyez Lambertus.
Granvelensis (Felix) et uxor Ermendudis. 28.
Gregorius I, papa. 5.
Gregorius IX, papa. 49 à 53, 59, 67 à 70, 541, 588, 627, 663.
Grindewalt, Grindelwald. 25.
Grissie, Gressy. 20.
Grueria, Gruyères. 175, 176, 480. – Comites et domini de Grueria. 46, 122, 172 à 179, 182, 183, 191, 205 à 207, 210, 211, 214 à 217, 480, 580. – Jacobus de Grueria, canonicus, anno 1221. – W. de Grueria, canonicus, anno 1234 et s. – Uldricus Rusus de Grueri, canonicus. 242.
Gsteig, voyez Stega.
Guggisberg, voyez Montcuchin.
Guimuens li vila, Goumoens la ville, 21, 46, 222. – Milites de Gumuens. 102, 104 à 106, 122, 156, 158, 160, 184, 189, 190, 198, 222, 226, 228, 242, 260, 262, 313, 334, 433, 450, 464, 514, 524, 538, 547, 649. – Giroldus de Gumuens, decamus, canonicus, anno 1227. – W. de Gumuens, canonicus, anno 1223 et s.
H
Habundantia (Ecclesia de), voyez Abundantia.
Hagenova, Haguenau. 579.
Halanus (Magister), canonicus. Anno 1215 et s.
Hartmann, Hartmannus, Armannus, episcopus Lausannensis. 8, 34, 201 à 203.
Hauteville, voyez Auta vila.
Hautcrêt, voyez Alcrest.
Hellacensis (Abbatia), voyez Cerlier.
Henguicius cantor, canonicus, anno 1203.
Henricus (Magister), canonicus, anno 1190.
Hieronimus, voyez Jeronimus episcopus.
Huchilou. 65.
Hugo, comes palatinus. 56.
Hugo, marchio. 56.
I
Jaaiz, voyez Gaaiz.
Iampluns, voyez Champlun.
Ibristorf, Uebristorf. 25.
Iens, Yens. 21.
Ieronimus, Hieronimus, episcopus Lausannensis. 8, 34, 35, 54, 55, 133, 276, 283, 286, 342.
Iherusalem (Hospitalia de). 27.
Innocentius II, papa. 42.
Insula, prioratus, L'Isle St.-Pierre. 14, 26. – Otto abbas de Insula. 207.
Iohannes de Cossonay, cantor, electus Lausannensis. 63 à 73, 667.
Ioni, Jougne. 19.
Iolens, Joulens sur Morges. 22, 290 à 294, 300 à 303, 318, 320, 321, 494, 592.
Iosephus canonicus, anno 1216 et s.
Joutens. 234.
Jorat (Hospitale de), Ste. Catherine. 12. – Jorat. 171 à 181, 191, 234.
Ittinges, Ittens. 3.
Judit, imperatrix. 7.
Juvinsie, Givisiez. 24.
K
Karlemannus. 6.
Karolus, dux Alsaciæ, Alamaniæ et Rixiæ. 7.
Kibor (Comites de), Kibourg, Chiburch. 35, 48, 68, 523, 524.
Kichdorf, voyez Chilchorf.
Kuniz, voyez Cuniz.
L
Lacus (Abbatia), voyez Abbatia.
Landricus de Durnac, episcopus Lausannensis. 44, 45, 48, 413, 428, 502.
Lausanna (Decanatus de). 10 à 12. – Advocatia de Lausanna. 523 à 525. – Castrum Lausannense. 287. – Pagus Lausannensis. 169.
Lausanna (P. et W. milites de). 103, 104, 121, 152, 245, 331, 340, 444 à 448, 451, 454, 457, 462 à 475, 509, 514, 524, 537, 538, 542, 543, 552, 554, 605, 623, 634, 637, 644, 653.
Leodandus presbiter. 201.
Liefroit (Donnus), canonicus. 251.
Lineroules, Lignerolles. 19.
Lingo, Langres. 77, 78. – Episcopus Lingonensis. 47, 50, 53, 59 à 59, 76, 77. — N. Decanus Lingonensis. 77.
L'Isle, voyez Chablie.
Lonbardia. 579.
Longieuva, Longeau, Lengnau. 15.
Lora (J., W. et V. de), milites. 84 à 86, 108, 340, 402, 408, 434, 464, 475, 476, 504, 505, 560, 561.
Luchi. 39.
Lucigio (Rodolfus de). 524.
Ludovicus imperator, Louis le Débonnaire. 6, 7, 33, 238 à 240.
Ludovicus rex Aquitaniæ. 6.
Ludovicus (Magister), scolasticus Lausannensis, canonicus, anno 1240.
Lugdumun. 605. – Sacrista Sancti Pauli Lugdunensis. Abbas et Prior. Atthanacensis. 67 à 73.
Lulie, Lully près Estavayer. 13.
Lulie, Lully près Morges. 22.
Lussie, Luxie, Lussy. 22, 288. – Tholomeus de Lussie, miles. 270.
Lussurie, Lussery. 322.
Lustrie, Lustry, prioratus. 12, 26, 39, 42, 45 à 48, 51, 101, 170, 413 à 416, 560. – Priores de Lustriaco. 175, 179, 422, 514, 523. – Major de Lustriaco. 502, 560. – P. sacrista de Lustriaco. 175, 179. – Hospitalarius de Lustrie. 221.
M
Macchenberhc (Conraz de), miles. 608.
Maches, Mett. 15.
Magnerius, Manerius, Meinarius, episcopus Lausannensis. 3, 4, 9, 35, 94, 95, 96.
Maiseres, Mézières vers Romont. 24.
Messeretes. 17.
Majolus, abbas (Romani Monasterii). 9.
Mant (Gido de), miles. 538.
Marius, voyez S. Marius.
Marlaniaco (Guido de), voyez Guido.
Marsens, Marsins, Marsingus, abbatia. 22, 26, 202, 221. – Nantelmus de Marsens, miles. 158, 159.
Martrans, Matran. 24.
Mastout, Mathod. 624 et s.
Matheus senex. 32.
Matricularii Lausannæ, 26.
Melduns, Meldunun, Moudon, hospitale. 17, 27, 117, 181, 417.— Vicedominus et Vicedomina de Melduno. 642, 654. – Bertholomeus castellanus de Melduno. 181. – Mistralissa. 311. – W. de Melduno, miles. 451.
Mennieres, Menières. 17. – Hospitale de Meneriers, Meineres. 334, 335.
Merrie, Meyriez. 14.
Miolans (N. de), miles. 524.
Moirie, Moiry. 185.
Mollens. 21.
Monacorum nigrorum (Abbatia et Prioratus). 26.
Moneta. 443.
Mons Presbiteri, Montpreveyres, prioratus. 16, 27. – Jacobus, prior Montis Presbiteri. 169, 259.
Montanie, Montagny le Gorboz. 19.
Mont Cuchin, Guggisberg. 26.
Monte (Domini et milites de). 148, 190, 214, 217, 257, 260, 524, 538, 639, 665. – R. de Monz, canonicus, anno 1234 et s.
Monterons, Montherond, voyez Tela.
Montfaucon (Amedeus de), dominus 66.
Montis Jovis (Prioratus). 27.
Montis Jovis (Arducius prepositus). 259.
Montoubyon, Mons Albeonis, Montaubion. 140, 155, 156, 158, 161.
Montpottum, Büttenberg. 15.
Montricher, voyez Echono.
Montwarascon. 242.
Moreins, Morrens près Payerne. 14.
Morlens, 17.
Muistruo, Montreux. 16.
Munaz, Monnaz. 313, 314. – W. de Muna, domicellus. 214, 217, 294, 313, 316.
Mura (Jordanus de), miles 386.
Muris, Murist. 17.
Mutilu (Jordanus de), miles, 608.
N
Nantelmus, prepositus, 299.
Nantelmus, decanus. 505.
Nares. 39.
Novaria. 569.
Novum Castrum, decanatus. 18. – Prepositura. 26. – Dominus Bertoldus de Novo Castro. 48. – Vldricus comes de Novo Castro. 46, 48. – Bertoldus de Novo Castro Episcopus Lausannensis, voyez. Bertoldus. – Albertus de Novo Castro, canonicus, anno 1215 et s. — 0. decanus Novi Castri, canonicus, anno 1240.
Nueraia (Cono de), miles. 117.
Nuneca, Neueneck. 25.
Nuuruz, Neuruz. 15.
O
Officialis prepositi. 85.
Oltudenges (Bucco et Cono de) comites. 40. – Dominus Gottefridus de Oltingen. 607.
Orons, Oruns (domini de). 59, 181, 357, 379, 385, 386, 502, 537.
Orsenens, Orsonens. 23. – W. de Orsenens, canonicus, anno 1180. – W. de Orsenens, prepositus. 413, 428.
Orsens. 20. – Milites de Orsens. 126, 127, 138, 162 à 164, 524.
Orseres. 578.
Orvin, voyez Ulueins.
Otto, canonicus, anno 1180.
Otelmus, cancellarius. 210.
Ouleins, Oulens. 21.
Oyssins, Eysins. 393.
P
Pandulfus, cancellarius. 238.
Panetarius episcopi. 118.
Panpinie, Panpignie, Pampigny 22, 313, 314. – Milites de Panpignie. 313, 314.
Panterea. 21.
Pascalis episcopus. 7.
Paterniacum. 26, 30, 31, 309 à 311, 479, 498. – Prioratus Paterniacensis. 13. – Hugo prior. 312, 523. – Paterniacense monasterium 221. – B. Maria Paterniaci. 101. – Milites de Paterniaco. 158, 309, 326.
Pentala, Penthalaz. 19. – Reimundus de Pentala, miles. 223, 227, 454, 524.
Perla, Perles. 15.
Perpa, Belp. 25.
Perril, Pery. 16.
Pertusium. 210.
Pestour (dominus Aymo). 308.
Petrus succentor, canonicus. anno 1215 et s.
Philippus (rex Romanorum). 10.
Pinei, Peney. 19.
Pipinnant, Bümplitz. 25.
Pipinus, grossus. 5.
Pipinus (brevis). 6.
Pipinus rex Italiæ. 6.
Pisæ. 42.
Pisanus vicus in Tulcia (Toscane). 45.
Planfeun, Planfayon. 24.
Poisat (sorores de). 222.
Ponte seu Pontenogo (milites de). 118, 119, 142, 143, 173, 206, 211, 467. – Umbertus de Ponte, canonicus, anno 1200 et s. – Pont la vila, Pont la ville. 23.
Ponteuzt, Pontauz. 13.
Pontrousa, Pontareuse. 19.
Port. 15.
Possens, voyez Pairi. 153.
Preposituræ et capitula canonicorum secularium. 26.
Premonstratensis ordinis prioratus et abbatiæ. 26.
Prillie, Prilly. 12, 500. – Milites de Prillie, 92, 300, 461, 549.
Promaisens, Promasens. 17.
Prothasius, Episcopus Lausannensis. 23, 29. – Sanctus Prothasins, voyez Sanctus.
Pullie, Pulliacum, Pully. 12, 43, 65, 141, 250 à 254, 400, 495. – Jacobus de Pullie, miles. 94, 951, 524. – Salterius de Pullie. 300. – Feodum comitis in Pulliaco. 253.
Q
Quarnens, voyez Cuarnens.
R
Radiniacum, Ranges. 30.
Ragemfredus archidiaconus. 55.
Ramantensis (W. episcopus). 626.
Rantuvico. 202.
Rassoneri, Rossinière. 214.
Redevances, voyez Census.
Reges Francorum. 486.
Revoria (Sorores de). 221.
Rhamnelène, voyez Felix Granvelensis.
Richardus (Magister) canonicus, anno 1190 et s. Sacrista, anno 1212 et s.
Ricasper (Willermus et Petrus de). 306.
Rifelt, Rheinfelden. 33.
Robellaz (la), voyez Villar Luchon.
Rochi. 49.
Rochifort (Falco de), miles. 317.
Rodulfus dux (de Suevia). 39.
Rodulfus cantor, canonicus, anno 1215 et s.
Rogerius, episcopus Lausannensis. 45, 46, 48, 57, 58, 101, 206, 221, 399, 413, 423, 424, 428, 443, 470, 500, 502, 503, 549, 619, 639.
Romans. 320.
Romanum Monasterium, Romainmotier. 18, 26, 28, 221, 475. — Prior Romani Monasterii, 477, 560.
Rua en Ogo, Rota, Roda, Riaz en Gruyère. 23, 38, 181, 203 à 211, 217, 396, 397, 405. — Domini et milites de Rota. 46, 173, 211, 214, 217, 242, 477, 478, 480, 523.
Roveno (Thomas miles et Amedeus domicellus de).172, 454 — P. de Roveno, canonicus, anno 1180. — Reimundus de Roveno, canonicus, anno 1216 et s.
Roveno (miles de), filius Turumberli de Monte. 665.
Rovereia (Nemus de). 253.
Rubea Aqua, la Rogive, (Petrus miles de). 48, 340, 341, 524.
Rubeo Monte (Tiebaldus comes de), Rougemont en Bourgogne. 47.
Rucesperc, Rüggisberg. 25.
Ruivoria. 26.
Rumilly. 577.
Runens, Renens, finis Runingorum. 4, 48, 82, 87 à 95, 98, 232, 287, 401, 405, 461, 476. – Milites de Runens. 245, 423, 448, 454, 467, 549, 550, 583, 584. – W. decimator de Runens. 455.
Ruodulfus I, rex. 8, 53, 54, 80 à 84, 87 à 90, 98, 132 à 134, 169 à 171, 204, 237, 276, 277, 283 à 287.
Ruuoeri, Rueyres. 16.
S
Sabaudia (Thomas comes de). 111.
Sabaudia (Thomas de) canonicus. anno 1226 et s.
Sabaudia (Petrus de). 66. – Prepositus Augustæ. 57, 58. – Prepositus Gebennensis. 557. – Canonicus Lausannensis, anno 1226 et s.
Sabaudia (Philippus de), primicerius Metensis, electus Lausannensis. 62 à 73.
Sabaudia (Haimo de). 575.
Sabinensis (Gaufredus), episcopus. 51.
Saisses, Saissie, Saysel, près Granges. 325 à 327, 329, 346, 576, 601. – Milites de Saysel. 339, 524. – Emmo de Saissel, canonicus. 323, 325, 327, 407, 495.
Sales. 23.
Salins (Domina Beatrix de). 643.
Salinensis (Magister Bandinus Archidiaconus). 545.
Salodorum, Soleure. 8, 14, 26, 35. – Prepositus Solodorensis. 280. – 0. prepositus Salodorensis, canonicus, anno 1240.
Sanctus Albinus, St. Aubin, (Neuchâtel). 19.
S. Antonius (en Dauphiné). 42.
St. Blaise, voyez Arins.
S. Bricius, Dombrecon, Dombresson. 18.
Ste. Catherine, voyez Ospitale de Jorat.
S. Cristoforus, St. Christophe près Aclens. 22.
S. Crucis (Aymo), canonicus. 538.
S. Desiderius, Domdidier près Avenches. 13.
S. Eugendo (Narduinus, miles de). 556.
S. Georio (Rodolphus, miles, de). – St. Georges. 524.
S. Germanus. 12, 585. – Rodulfus de S. Germano, miles. 164, 166 à 168, 173, 184, 223, 271, 302, 307, 313, 509, 514, 516, 524, 547, 552, 554, 560, 662, 664.
S. Laurentius. 11, 245, 246, 420, 432, 434, 444, 448, 458, 464, 491, 516, 552, 553. – W. domicellus, de S. Laurentio. 307. – Emericus, canonicus S. Laurentii. 538.
S. Leodegarus, St. Léger. 17.
S. Mauricius, St. Maurice près Grandson. 19.
S. seu Beatus Marius, episcopus Lausannensis. 29 à 32 , 74. — Ecclesia seu domus S. Marii. 26, 29, 411, 545, 628, 629. — Priores S. Marii. 45, 103, 424, 452, 488, 545. — W. Prior S. Marii , canonicus, anno 1200 et s. — Canonici S. Marii. 453, 490
S. Martinus, St. Martin de Vaud. 17.
S. Martinus, St. Martin du Chêne. 18.
S. Martino (Domini et milites de). 2, 46, 101, 115 à 117, 120, 128, 135, 137, 144, 147, 162, 163, 165, 169, 221, 224, 271, 337, 358, 479, 480, 482, 509, 523. – Petrus de S. Martino, canonicus, 1226 et s.
S. Michaelis Clerici. 26.
S. Nicolai canonici. 26.
S. Paulus. 574.
S. Paulo (Aymo de), miles. 423. – Petrus prior S. Pauli. 422.
S. Petrus de Martens. 40.
S. Petrus ante Arconcie, St. Pierre près de Trevaux. 23.
S. Prothasius, St. Prex. 21, 28, 29, 208, 254 à 282, 288, 396, 398, 401, 460, 493, 494, 567, 591, 610. – Milites de S. Prothasio. 59, 255 à 256, 263 à 269, 282. – Villici S. Prothasii. 256, 261, 264, 265, 267, 271, 274, 296. – Maiores S. Prothasii. 255, 265. – Castellanus S.Prothasii. 274. – Decimator S. Prothasii. 269, 274.
S. Sigo. 30.
S. Simphorianus, St. Saphorin sur Morges. 22, 313, 314, 449.
Simphorianus (B.) in Aventica. 32.
S. Stephano (Dominus Wulelmus Richardus de). 478.
S. Surpitius, St. Sulpice, prioratas 12, 26, 60. – Prior S. Sulpici. 312, 523.
S. Surpiscius, St. Sulpice au Val de Travers. 18. – Solpiacum. 132, 133.
Sent Ursemos. 16.
S. Ymerius, St. Imier 15, 26. – Andreas decanus S. Hymerii. 381, 386.
Sanona, la Sarine. 39.
Sarata, La Sarra. 184. – Domini et milites de Sarrata. 185, 514, 524, 609.
Sarreres, Serrières. 18.
Satinnie, Satigny. 575.
Saturninus presbiter, cancellarius. 83, 84, 88, 90, 97, 171, 345, 346.
Sauaberlin (foresteria de), Sauvabelin, forêt près de Lausanne. 416.
Savinie, Savigny. 12.
Scherclingen, Scherzligen. 25.
Scigie, Selzach. 15.
Scubilingis, voyez Escublens.
Sedunum, Sion. 302, 303, 605. – Ecclesia Sedunensis. 221. — Episcopi Sedunenses. 206, 371, 520, 521, 531, 619, 644, 646.
Semurs, Sermuz. 21.
Severi. 52.
Sichin. 155.
Sigillum Capituli. 521.
Siens. 17.
Silignie, Celigny 390.
Sinius, Seigneux. 47.
Sivrissie, voyez Chevressy.
Sotens (Vmbertus, miles de). 106.
Sotringes, Soutens. 5.
Soz, Sutz. 15.
Spiez. 25.
Statuta capituli. 409, 410, 437 à 440, 517 à 520, 526 à 529, 532 à 541.
Stega, Gsteig. 26.
Stephanus IV, papa. 7.
Suchie, Suzchie, Suchy. 132. – R. de Suschie, miles. 127, 128, 158, 185, 538.
Sunens, Sugnens. 20, 142 à 149, 154, 155; 161 à 163, 191 à 194, 602. – Raymondus domicellus de Sugnens. 143, 144, 148. – Prepositus de Sugnens. 165.
Sullens, Soulens, Saullens, Sallens. 20, 196, 199, 200, 435.
Sunbaval, Sombeval. 16.
Supra petram, Surpierre. 387.
T
Tarenchat, Daerstetten. 25.
Taringiæ (Bertoldus dux), voyez Zäringen.
Tatto episcopus. 57.
Taurinum. 575.
Tavels, Tavel. 24.
Tegerfelt (Dominus de), Degerfelden. 33.
Tela (abbatia de), Montherond au Jorat. 18, 26, 27, 46, 144 à 146, 221, 250, 401. – Abbates de Tela. 153, 158, 195.
Tela flumen. 7.
Templi domus. 27.
Templo (Paris de), canonicus, anno 1226 et s.
Teuffelen, voyez Choufalli.
Thomas celerarius, canonicus, anno 1190.
Thyrsi (Ecclesia Beati). 29.
Tierascher, Thierachern. 25.
Tietasper (Comes de). 148.
Tiez Blata, Tietelmus Plata, miles Teuthonicus. 459.
Toiri (Rodolfus de), miles. 524.
Tolochina, Tholochina, Tolochenaz. 22, 30, 94 à 96, 289, 290, 295 à 299, 315 à 318, 396, 398, 403, 440, 441, 508, 592 à 593. – Villicus de Tolochina. 295, 316.
Torclens. 21.
Tornes. 25.
Tors, Tours sous Montagny. 13.
Travers. 18.
Trecensis episcopus. 47.
Trescovanes, Treycovagnes. 19.
Treuga Dei. 38.
Troiterens (Girardus de), miles. 271.
Turingus donnus. 207.
Turre (Petrus de), civis Romanus. 51.
Turre (Rodolfus de), juxta Focinie, miles. 106.
U
Udalricus episcopus Lausannensis. 33.
Ueberstorf, voyez Ibristorf.
Ultra Venopiam (Decanatus de), 21, 312 à 315. – N. Decanus de Ultra Venopiam. 302, 317, 508, 582.
Ulueins, Orvin, Ilfingen. 16.
Unens, Onnens. 19.
Uneins, Onnens. 13.
Urba, voyez Orba.
Uttingen, voyez Vultingen.
V
Valmarcuel (Dominus de). 538.
Vanel (Vldricus de), canonicus, anno 1221 et s.
Vennæ, nemus. 170.
Vernant. 453.
Viti, Vidi. 12.
Viennensis archiepiscopus. 395.
Vileta. 12. – Milites de Vileta. 46, 489, 524. – Petrus de Vileta, canonicus, anno 1216 et s.
Vila, Villa St. Pierre. 23.
Vilar, Grandvillars. 23.
Vilar Frelon. 3, 403. – Lodovicus de Vilar Frelun, miles. 122.
Vilarrabot, Villarimbot. 24.
Vilar Tiecelin, Vilar Tiercelin. 139, 140, 147, 163, 165, 187, 191 à 193 – Li Seschalez de Vilartiezen. 190.
Vilar lo Torel, Villar sur Matran. 24.
Vilar Vualar, Villar volaz. 23.
Vilar Warber, Walperswyl. 15.
Vilar Vuinum, Wunnenwyl. 24.
Vilaret, le Villaret. 20.
Viveis, Viviacum, Vevey. 16, 27, 41, 48, 52, 187, 208, 272, 348 à 388. 398, 429, 431, 460, 468, 610. — Decanus de Viveis. 52, 362. — Villicus de Viveis. 189, 356, 362, 372, 373, 379, 380. — Martinus maior de Viveis. 313.
Voseirie (P. de), miles. 524.
Vouzala , Vugelles 19.
Vultingen, Ultingen. 25.
W
Wagulfus episcopus. 56.
Wagulfus prepositus. 84.
Waldensis pagus. 232, 275, 343, 344. – Waldensis comitatus. 132.
Waldramnus presbiter. 342.
Walero, Wahleren. 25.
Walfelim, Vauffelin. 16.
Waltharius, archicancellarius. 54.
Warach. 502.
Warascus, comitatus. 4.
Warens. 20, 100 à 115, 196, 322, 323, 406, 450, 596, 597. – Vldricus de Warens canonicus S. Marii. 110.
Wibertus, canonicus, anno 1180.
W. Wido, domicellus. 193.
Wido, comes. 56.
Wigersuile. 459.
Willaufens, castrum. 580.
Willens, Vulliens. 17. – Milites de Willens. 103, 146, 152, 156, 158, 160, 164, 166, 168, 181, 379, 514, 524, 606, 647, 661. — Reimondus de Willens, canonicus, anno 1190. – Nicholaus de Willens, canonicus, 1212 et s.
Willerens Vullierens. 21, 163, – Milites de Willerens. 226, 260, 264, 295.
Willermus de Escublens, episcopus Lausannensis. 47, 48, 49, 57, 58, 172 à 181, 334, 428, 486, 523 à 528, 550, 557, 640.
Williacensis, Wisliacensis, pagus, Le Vully. 4, 209, 210, 346.
Wippens, Vinpedingus, Vuippens. 23, 202. – Vldricus de Wippens, miles. 217, 523.
Wistarnens, Vuisternens vers Romont. 24.
Wintterneins, Vuisternens devant Pont. 23.
Wolflens, Wufflens castrum, Wufflens le château. 22, 314. – Domini et milites de Wolflens. 116, 148, 149, 259 à 261, 292, 295, 297, 302, 313, 314, 316, 318, 433, 501, 555, 556, 635. – Rodolphus de Wufflens, canonicus, anno 1218 et s. – A. de Wfleins, canonicus. anno 1240.
Wofflens li vila, Wufflens la ville. 12, 26. – Reimundus miles de Wfflens la vila. 648. – Petrus villicus de Wolflens la vila. 406.
Wufflens (N. decanus de). 300.
Y Z
Yens, voyez Iens.
Yverdon, voyez Everdun.
Yvonand, voyez Evonant.
Zweisimmen, voyez Duessimens.
/691/
GLOSSAIRE
Abergier, Abergare, Haberiare, donner en abergement. 146, 233. – Abergare equos, auberger, loger des chevaux. 262. – Aberiamentum, Abergementum. 116, 166. — Homines abergati. 162.
Accomodare, prêter. 112.
Apieios. 394.
Auger (agger) rempart. 271.
Axodoria, voyez Vestitura.
Calderia, chaudière. 104.
Caminata, cheminée, salle. 107.
Canapus, chanvre; canapis decima, dîme du chanvre. 141, 156.
Carata, carrada. charretée. 3, 5, 116, 119, 127, etc. Charada. 347.
Casale, chesal, de casa; case, habitation, emplacement sur lequel elle est bâtie, pièce de terrain. 2, 3, 4, 87, 91, 116, etc.
Chafaz, estacade, digue de pieux, palissade. 271bis.
Chantri, en patois, chantre, bande de terrain. 449.
Cheddal. 264. (voyez Boive, Termes de pratique du Pays de Vaud.)
Colonica, Colungia, habitation, domaine d'un colon, terre cultivée par un colon. 204, 239, 254, 265, 283, 290, etc. – Colungiarius, colon.
Condemina, Contamina. 31, 207, 309, 357; voyez Ducange, Condamina.
Cosczun, cossons, revendeurs. 264.
Cumune (commune), communauté. 271bis.
Curtis (dans le sens de curia), court (vieux langage) employé maintes fois par M. Guérard; en allemand Hof; juridiction, seigneurie. 347.
Des, Dec, Det, probablement la lie du vin. 94, 230, 412, 420, etc. (Voyez medietas vini del dec et del tot.)
Devens, forêt qui paraît avoir été la forêt destinée à fournir les bois à bâtir.
Embatia carnis, embotaie, (patois romand), ce qui peut être contenu dans les deux mains rassemblées. 373. etc.
Eschimellus, seille de vendange, pièce de vigne. 92, 249, 414, 461, etc.
Escossors, batteurs de grange. 124.
Estason, échoppe près de la cathédrale. 444. – Des estaisuns. 518.
Falca, falcata, falces, mesure de pré, fauchée, ce qu'un homme peut faucher en un jour. 127, 182, etc.
Lo fe et decima de qutenum, dîme de fruit. 159. (voyez Qutenum).
Feitie, féauté. 477.
Fola, moulin à foulon. 510.
Forifactum, forfait. 209.
Fossorius, fossoir, instrument de culture pour la vigne. 104. – Fossorarius, mesure agraire, la huitième partie de la pose. 430.
Fraveria, ailleurs fravaille, de l'allemand Frevel, crime. 125, 281.
Fredelier. 334.
Frescengas berbicinas, (voyez Ducange friscinga vervecina) redevance consistant en viande de brebis ou en jeunes agneaux. 97. – Friscingos. 276.
Gelima frumenti, javelle de blé, de là le mot de glane. 243, 265, 306, 412.
Gerla, Gerlata, Jerla, gerle, vase servant à faire la vendange. 368, 369, 378. – Cette mesure est encore usitée dans le canton de Neuchâtel, où l'on compte le produit d'une vigne par gerles.
Gilles (les), vases servant à faire la vendange; gille, espèce de grand filet. 390.
Grangicium, Grangegium, droit relatif à la grange. 124.
Gueirenz, Werenz, garant; leauz guerens, loyal garant. 102, 120, 129, 155, 260, etc. – Garantor. 80.
Guerpire, Werpire, déguerpir, délaisser, abandonner. 108, 115, 120, 121, 138, etc. – Guerpina. 144, 210.
Hominium, hommage rendu au seigneur par le vassal. 117, 148, 150, 251.
Hostium et vasonem (Per), voyez Vestitura.
Jerla, voyez Gerla.
Jornale, journal ou journau, mesure agraire, signifie aussi corvée d'un jour. 392.
Lougina, Louzina, l'usine. 162, 298. (louzma, lisez l'ouzina.)
Lunagium, Lunaticum (voyez Ducange), mesure de champ qu'on peut cultiver dans un mois lunaire. 1, 5, 130, 134, 135, 140, 207, etc.
Malta, malt. 94.
Manesses. 599.
Mariagium, dot d'une femme. 175.
Matricularius, marguiller; Matricutaria, office du marguiller. 1, 85.
Medietas vini, del dec et del tot, la moitié du vin, de la lie et de tout; manière de partager la récolte de la vigne. 92, 94, 230, 320, 355, 416, 420, 429, etc.
Menaidæ, Manaidæ, redevance consistant en un repas à donner au seigneur ou à son envoyé. 1, 2, 93, 94, 100, 124, 130, etc.
Morbos, mort-bois. 392.
Navidium. 374.
Notitia, titres de certains actes de l'époque carlovingienne.
Ochia, oche, pièce de terre, (voyez Ducange : olca, ochia.)
Osberius, hautbert. 272.
Ouriour (l'ouriour), Loureor, Lourior; Ouvrouer (ouvreour, comme mirouer, mireour) dans le vieux langage signifiait un atelier. 437, 488, 544.
Pabnum, pan, mesure qui se fait avec la main. 186.
Palaes, palées, poisson du lac de Neuchâtel. 401.
Passionagium, Passonaio, Pascionaticum, droit de pâture, de paisson 170, 302, 453, 454.
Pauz, Palins, pieux, palissades. 271.
Peier. 390.
Penaus de serclos. Une certaine quantité de cercles (?) 390.
Personatus, bénéfice ecclésiastique, étendue d'une paroisse; joint parfois à patronatus, patronage. 125, 266.
Perticum agripedes. Mesure agraire, (voyez Ducange : pertica agripedalis) 343.
Popia, motte sur laquelle est batie le château; enceinte du château. 144, 163, 166, 167, 169, etc. – Poype, en vieux français, signifie montagne, colline, château bâti sur une hauteur.
Prestaria, ancien mot équivalant à celui de bénéfice. 91, 95. – Prestarina. 83.
Prevenderies, prevendier (dans le vieux langage), sorte de mesure. 207.
Quitum clamare, donner quittance. 385.
Qutenum, coing, fruit du coignassier. 159. Du mot allemand Quitte, coignassier.
Raspa, raspe, portion de bois, broussailles ? 299.
Receveria, office de celui qui reçoit les redevances. 156, 390.
Rediemum, rachat. 390.
Resat, ressat, repas ou fête qui se donne à la fin des récoltes. 349, 370.
Salteria, office du garde des bois, de saltus, bois de montagne (?). 391.
Sasire, saisir. 241.
Scindula, bardeau, bois refendu, dont on se sert pour couvrir les toits. (allem. Schindel), voyez Vestitura. 84.
Siligine, de Siligo, froment. 141.
Sognie (la), soignie de avena, redevance, service que devait un vassal et qui consistait à cultiver l'avoine. 2, 123, 135, 155, 220.
Solidi a la marci, sols dûs à la merci (?), à la volonté du seigneur. 392, 445.
Sporta, sporte (vieux lang.), panier de jonc, se disait spécialement du panier dans lequel les capucins recevaient la quête. 212, 213. – Sportula, sportule, panier de jonc, droit qu'on payait à chaque mutation. présent. 266.
Substulares, (mieux subtalares, de sub et talus) souliers. 394.
Terragium, droit seigneurial sur les terres (Champart) 93, 100, 101, 123, 138, 219, etc.
Tola vineæ. 367.
Tricenarium, office de trente messes qui se disaient en faveur des morts (Ducange). 212, 213.
Tres donochi. 392.
Vastellum. 94. voy. Wastellum.
Vergeria, verger. 208.
Vestitura, investiture, mise en possession. On en trouve plusieurs modes dont les principaux sont les suivants
– Vestitura : ad altare. 92.
– Offerre, grentare per librum (vel per regulam) super altare; mode de tradition par la règle d'un saint. 147, 155, 214, 222, 228, 317, 319.
– Vestitura per cartam et per axodoriam et scindolam. Axodoria, axe de la porte, du mot latin axis, axe et du mot saxon Dora, la porte. – Scindula, en allem. Schindel, (vide supra). 84.
– Vestitura per hostium et wasonem – hostium, porte; waso, gazon, motte de terre. 96, 99.Villicus ou maior, régisseur d'un domaine (villa), maire ou officier seigneurial d'un village. – Villicatio, office du maire.
Visturi, 298.
Wagium, Vadium, gage. 181.
Wuagneria, Waneria, Wangneri, champ que l'on ensemence. (on dit en patois vouaigner, pour semer.) 195, 467, 504, 547, 587.
Weirenz, garant. 102, 114, 116, etc. (voyez guerenz.) – Werentire, garantir. 112.
Wercheria, verchière (vieux lang.) verger, terre cultivée, dot assignée sur une terre. 252.
Werpire, déguerpir, délaisser (voyez guerpire). 101.
Wida, inspection; acte qui termine un différend. 327, 332, 355. – Widare, terminer un différend. 106, 167.